متن‌خوانی با آیدین کیخایی - مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی درس‌گفتارهای آدورنو، ۲-۱۹۶۱

مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی؛ درس‌گفتارهای آدورنو، ۲-۱۹۶۱

  • تاریخ شروع: ۲۵ دی ۱۴۰۲
  • روزهای: دوشنبه
  • ساعت: ۱۶-۱۸
  • تعداد کل جلسات: ۸
  • دوره به صورت: حضوری

مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی مجموعه‌‌درس‌گفتارهایی است که آدورنو در زمستان ۱۹۶۲-۱۹۶۱ در دانشگاه فرانکفورت ارائه داده است. ماهیت آموزشی درس‌گفتارها ــ که آدورنو بر حفظ آن در هنگام چاپ نیز تأکید داشته ــ مختصات ویژه‌ای به متن بخشیده است. از یک سو، در مقایسه با نوشته‌های آدورنو، متن ساده‌فهم‌تر و ملموس‌تر است. اما از سوی دیگر، اگر به اهداف و رویکرد آموزشی آدورنو توجه نداشته باشیم و آن را به عنوان شرحی مقدماتی بر مواضع نظریِ او بخوانیم، سادگی جای‌اش را به ساده‌انگاری می‌دهد و به بیراهه می‌رویم. به عنوان مثال، چنان که آدورنو در ابتدای جلسه‌ی اول می‌گوید، در بسیاری از موارد محتوای اصلی چگونگی رسیدن به «پرسش‌های مشخص» است، و ایده‌هایی که در پاسخ به این پرسش‌ها طرح می‌شوند، نه تزهایی نهایی، که بیش‌تر بیان‌گرِ امکانات و ظرفیت‌های این شکل از پرسش‌گری‌اند.

 

به تعبیری می‌توان گفت که اگر نوشته‌های چاپ‌شده‌ی آدورنو را «محصولات» صیقل‌خورده‌ی اندیشه‌ی او بدانیم، درس‌گفتارها نظرگاهی فراهم می‌کند برای دیدنِ «شیوه‌ی تولید» این محصولات: فرایندی که در آن فلسفه و جامعه‌شناسی و نقد هنری در هم‌ می‌آمیزند. و شاید، با توجه به بستر تاریخی و جغرافیایی متفاوتی که دغدغه‌های امروزی ما را رقم زده‌اند، مهم‌تر از بازگو کردن مواضعِ تاریخ‌مند و معینِ آدورنو، کنکاش در ساز و کار همین شیوه‌ی تولید و تلاش برای بازیابی ظرفیت‌ها و رفعِ محدودیت‌های آن باشد.

 

مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی شامل دوازده‌ درس‌گفتار است که ما در این دوره‌ی به طور فشرده ــ با برجسته‌ کردن مواردی و حذف بخش‌هایی ــ در هشت جلسه به آنها خواهیم پرداخت. تمرکز بر خوانش مستقیم متن خواهد بود، و مرجع اصلی‌ ترجمه‌ی فارسی تازه‌منتشر‌شده‌ی آن (ترجمه‌ی حسن خیاطی، نشر ققنوس).

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.