این عبارت را که تاریخ را فاتحانِ آن مینویسند بارها شنیدهایم. و در جواب، سالهاست که تاریخنگاران به دنبال فراخوانِ پیامبرمآبانه و اخلاقیِ والتر بنیامین، کارِ ناتمامِ بازنویسی گذشته را اینبار در خلاف جریانِ قدرت در پیش گرفته اند. مهجورترین اقشارِ تاریخ اما آناناند که از روایاتِ ما از گذشته پاک شدهاند. چالش این رویکردِ اخلاقی به تاریخْ محدودیتِ دسترسی است به تجربهها، دغدغهها و دنیای گمشدهی فرودستان. اگر گذشته را فاتحان آن نقل کردهاند، اگر به طور نظاممند افراد، اعمال، اشیا، و تجربههایی را پوشانیده یا معوج ثبت کردهاند، به عنوان یک تاریخنگار ما چه ابزاری برای «نوشتن خلاف جریان قدرت» در دست داریم؟ چگونه به دنبال رد پای بیوزنترین روایات تاریخی بگردیم؟ در این کارگاه، ما به طور خاص بر تاریخِ نانوشته، کجنوشته، و کمخواندهی قشری از جامعه تمرکز میکنیم که قانون با آنها به عنوان استثنا رفتار کرده است، قشری که در آستانهی فضای مشروعِ دولت تعریف شده و در میدانِ جولان و ماجراجويیهای این «وضعیت استثنایی» بودهاند.
لنگرِ پژوهشی این کارگاه، تاریخنگاریِ کارگران جنسیِ تهران است که پیشتر ساکن محلهی شهرنو بودهاند. پس از طرح چالشهای تاریخنگاری خُرد و بررسی کوتاه نظریهی «وضعیت استثنایی» در حاکمیت قانونِ مدون، در جلسهی اول این کارگاه، به سندشناسی و سندخوانیِ این محله و این قشر میپردازیم. در این سه جلسه، رُمانهای پاورقی، روزنامهی خاطرات، تظلمهای شهری علیه این زنان، نوشتههای پزشکان و روشنفکران در باب امراض مقاربتی، گزارشهای پلیس شهری، جلسههای شهرداری، برگههای استنطاق، احکام دادگاه، مدارک بیمارستانها و موسسات اجتماعی را با هم بازخوانی میکنیم. امید این است که از طریق بازکردن و کاویدنِ فرآیند نوشتنِ تاریخِ محلهی شهرنو، شرکتکنندگان با روشِ تاریخنگاری خُرد و امکانات، محدودیتها و چالشهای آن آشنا شوند. در عین حال، خواهیم دید که چگونه روایتهای خُردْ امکان به چالش کشیدن و بازبینیِ روایتهای کلان تاریخ را فراهم میکند.
مدرسهی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار میباشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب