تهران چگونه جایی است؟ چطور آن را توصیف می‌کنیم؟ با کدام ویژگی‌ها و شاخصه‌ها آن را به یاد می‌آوریم؟ روندهای برنامه‌ریزی و تغییرات کالبدی آن چه مفهومی برای‌مان دارد؟ معیارهای ارزیابی‌مان در خصوصِ کیفیتِ زیست، توسعه و مدرنیزاسیونِ تهران چیست؟ آیا تهران شهری است بزرگ و مدرن که آن را با پُل‌های چندطبقه، بزرگراه‌ها، تونل‌ها و مجتمع‌های تجاری رنگ‌ووارنگش به یاد می‌آوریم؟ یا شهری است که آن را با انباشتِ رانت، قدرت، ثروت، شکاف طبقاتی و حاشیه‌نشینی شناسایی می‌کنیم؟
پرسش‌هایی ازاین‌دست، پرسش‌هایی صرفاً هستی‌شناسانه درباره تهران نیستند، بلکه این پرسش‌ها با تأکید بر جنبه‌هایی متضاد از عاملیت‌هایی به‌ظاهر یکسان، بر چیستی کسبِ معرفت از ابژه‌ای به نام «تهران» تأکید دارند. نقش‌های چندگانه‌ای که «تهران» بازی می‌کند گویای آن است که شناختِ ماهیت تهران در گرو واسطه‌هایی است که به کمک آن‌ها در ارتباط با ابژه‌ای که «تهران» نامیده می‌شود کسبِ معرفت می‌کنیم. در این درس‌گفتار تلاش خواهیم کرد ضمن بررسی انتقادی حوزه‌هایی از دانش که در ساخت و کنترل تخیلات مرتبط با «تهران» دخیل اند، به تحلیل ابزارهایی بپردازیم که خود موجبِ تثبیت و طبیعی‌سازیِ این تخیلات اند.
بدون تردید در دنیای امروز یکی از مهم‌ترین ابزار در خدمتِ گفتمان‌های شهری و حوزه‌های دانشِ وابسته به آن‌که «تخیلات شهری» را شکل داده و هدایت می‌کنند، رسانه‌های هنری هستند. ازاین‌رو در این جلسات با تمرکز روی بازنمایی‌های هنری از شهر، به تشریح نقش این آثار بر تولیدِ «تهران» خواهیم پرداخت. همچنین برخی نقدهای جدی وارد بر گفتمان‌های مسلطِ شهری را تشریح کرده و رویکردهای «تازه شکل‌گرفته» به‌واسطه‌ی گفتمان‌های منتقد را نیز به بحث خواهیم گذاشت.
برخی پرسش‌ها که در این دوره درصدد پاسخگویی به آن‌ها برمی‌آییم ازاین قرار اند:
«تخیلات شهری» چیست و دانش‌های شهری چه نقشی در کنترل و بازتولید آن دارند؟
آیا دانش شهری در ایران محدود به دانشِ تخصصی در زمینهی فضا یعنی برنامه‌ریزی، طراحی شهری و نظایر آن است؟
با توجه به حوزه‌های متمایزی که دانش شهری را شکل می‌دهند، صورت‌بندیِ تخیلات شهری چگونه است و در عمل چگونه بر زیست ما در شهر تأثیر می‌گذارند؟
نقشِ هنر در تثبیت و طبیعی‌سازیِ تخیلات شهری و پرکتیس‌های فضاییِ وابسته به آن چیست و چگونه آثار هنریِ مرتبط با شهر، ذیل صورت‌بندی‌های توصیف‌شده قابل طبقه‌بندی هستند؟
آیا نقشِ هنر در تولیدِ سرمایه‌دارانه‌ی تهران به ساختِ تخیل خلاصه می‌شود؟ جنبه‌های عینی و عملکردیِ «تولیدِ تهران» توسط نهادهای بالادستی هنر و هنرمندان، طی سال‌های اخیر را چگونه می‌شود توضیح داد؟
نقدهای وارد به گفتمان‌های مسلطِ شهری از کدام جنبه این گفتمان‌ها را هدف قرار داده‌اند و چقدر توانسته‌اند در رسانه‌های هنری و آثار هنرمندان بازتاب بیابند؟
مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار می‌باشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب