منطقِ دستگاه از زمان پیدایش تا امروز، همواره دربردارندهی انتظامی مُدال از یک سطح زیرایی بم به سطحی زیرتر بوده است. این انتظام همواره توسط مفهوم «فرود» به موجودیّت مُدال «درآمد» در سطحِ زیرایی مبنای دستگاه بازمیگردد تا مفهوم چرخهای بودن دستگاه عینیّت یابد. نکتهی حائز اهمّیت در این انتظامهای مُدال این است که برخی موجودیّتهای مُدال در دستگاههای مختلف با اسامی یکسان و گاهی هم متفاوت ظاهر میشوند. بنابراین ممکن است یک موجودیّت یکتا نسبت به سطحِ زیرایی مبنای دستگاههای مربوطه در سطوحِ زیرایی متفاوتی ظاهر شود. از طرفی ماهیّت صوتی موجودیّتهای پیشین و پسین یک مُد و همچنین کوکِ مبنای دستگاه (البته در روایات سازی و نه آوازی) بر نمودِ صوتی آن مُد مؤثّر است.
در نتیجه به نظر میرسد یک موجودیّت مُدال در حضورهای مختلف درون انتظامِ دستگاههای متفاوت، در لایههای بیرونی خود به نوعی انطباقات لحنی دچار شود. علاوه بر این باتوجه به مفهوم امروزی «آواز» در موسیقی کلاسیکِ ایران بهعنوان موجودیّت مُدال مشتقشده از یک دستگاه، اجرای مستقل یک مُد خارج از انتظامِ دستگاه، و بدون حضور موجودیّتهای پیشین و پسین و همچنین مفهومِ «فرود»، نمودی متفاوت خواهد داشت. کارگاه حاضر درصدد است با تفصیل و تدقیق مطالبی که پیشتر توسط نگارنده در مقالهای با عنوان «انتظامِ مُدالِ دستگاه و تأثیر آن بر نمودِ موجودیّتهای مُدال و امکان گسترش کارگان» منتشر شده است، این موضوع را همراه با ارائهی نمونههای بیشتر برای علاقهمندان به موسیقیشناسی و پژوهش در موسیقی کلاسیک ایرانی شرح دهد.
مدرسهی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار میباشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب