مفهوم میراث مشترک بشری در دوران گذار از ویرانی بعد از جنگ جهانی دوم و مرهم‌نهادن بر زخم‌های آن زاده شد. گویی این چینی هزارپاره‌ی بشری را فقط به مدد معصومیت و وارستگی فرهنگ و تمدن و میراث می‌شد بند زد. در چنین زمانه‌ای بود که نهادهای بین‌المللی برای احیای این آرمان‌های جهان‌وطنی و یوتوپیایی شکل گرفتند. کارل اشمیت، فیلسوف سیاسی نازی کمی پیش‌تر «کاربرد سیاسی» و به تعبیری مزورانه‌ی واژه‌ی «بشریت» را چنین بیان کرده بود: «وقتی دولتی زیر پرچم بشریت با دشمن سیاسی خود می‌جنگد، این جنگی برای بشریت نیست، بلکه جنگی است که در آن دولتی خاص به دنبال غصب مفهومی جهان‌شمول است تا آن را علیه رقیب نظامی خود استفاده کند… درست مثل واژگانی همچون صلح، عدالت، پیشرفت و تمدن». موضع سرسخت و بیرحمانهی او در دفاع از جنگ را که کنار بگذاریم، شکاف عمیقی ترسیم می‌کند که به وضعیت میراث‌اندیشی و میراث‌انگاری ملت‌ها هم قابل‌تعمیم است؛ شکافی میان بازنمایی‌های میراثی از تریبون‌های رسمی و پرکتیس‌های جاری آن در سیاست و اجتماع. آیا میراث مشترک بشری یک واقعیت مادی-تاریخی است یا ابزاری است که رژیم‌های گوناگونی آن را تولید می‌کنند تا در مقاصد سیاسی منازعه‌آمیز علیه هم استفاده کنند یا همه‌ی این‌ها؟
مثَل مشهور «آنکه گذشته را در دست بگیرد، بر آینده حکم خواهد راند» همین امروز هم هواخواهان بسیاری دارد. زمانه‌ای که هر دولت-ملت تأسیس‌شده‌ای به دنبال تثبیت روایت خودش از تاریخ است و میراث خودش را تولید می‌کند و در این بین جنبش‌های اجتماعی بسیاری هم در همین آوردگاه‌های میراث‌های رسمی و غیررسمی بر سر میراثی که خودشان تولید کرده‌اند نبرد می‌کنند. میراث فرهنگی بیش از همیشه به منزله‌ی دستاورد معصوم بشریت بازنمایی می‌شود و جای شبهه‌ای درباره‌ی سرمنشاء‌های مولد روایت‌هایش باقی نمی‌گذارد. در این درسگفتار تلاش داریم از طریق مرور برخی از مهم‌ترین منابع آکادمیک در رشته‌ی مطالعات انتقادی میراث، این مفهوم معاصر را در بستر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی‌اش بنشانیم و نقد کنیم. در این چهارجلسه ابتدا پس از شرح تطور مفهوم میراث، به خوانش‌هایی از امر سیاسی می‌پردازیم و بر پایهی آن مروری انتقادی را بر تعاریف موجود از میراث فرهنگی ارائه می‌دهیم. سپس از خلال رفت‌وبرگشت‌هایی متعدد از نظریه‌ها به نمونه‌های موردی تلاش می‌کنیم طرحی کلی را از نحوه‌های حضور میراث فرهنگی در تاریخ و جغرافیای شهری ترسیم کنیم.
مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار می‌باشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب