ما در۴ دهه‌ی گذشته شاهد سازش جهان با سیاست‌های نولیبرال از قبیل آزادی کسب و کار، خصوصی‌سازی، قانون‌زدایی و آزادی‌خواهی بوده‌ایم. این پدیده که در بحران سالهای ۱۹۷۰ میلادی متولد شد، مجموعه‌ای از روندهای پیچیده اجتماعی، اقتصادی و شهری است که سخت با سیاست‌های بازارمحور گره خورده و بانی تحولاتی هرچند ناموزون در اقصی نقاط جهان شده است. مهم‌ترین هدف این بازی ایجاد فرصت‌های جدید برای سودآوری بیشتر سرمایه است. این تحولات عواقب بازگشت‌ناپذیری بر روش زندگی ما، شهرهایی که در آنها زندگی می‌کنیم و چگونگی ساخت آنها داشته‌اند.
از آنجا که اموال و فضای عمومی شهرهایمان به تسخیر سیاست‌های بازارمحور درآمده‌اند، طبعا رویکرد معماری و شهرسازی هم به سمت تولید محصولاتی برای بهره‌بری سرمایه سوق داده شده و از شناخت و تأمین نیازهای واقعی جامعه به دور مانده است. بعد از بحران اقتصادی جهانی در سال ۸ ـ۲۰۰۷ و پیامدهای آن، تظاهرات گسترده و همه‌گیری برعلیه نابرابری اجتماعی و اقتصادی شکل گرفت که برخلاف گذشته به مطالبه مرسوم منفعت عمومی ختم نشد. این بار معترضین در واکنش به سیاست‌های برنامه‌ریزی نولیبرالی به ناچار یادآور اهمیت شهروند و حقوق خود در قلب روند خلق فضا شدند. آنها با روش‌هایی فروتنانه اما خلاقانه، شیوه‌های جایگزینی برای زندگی و استفاده از فضاهای عمومی تعریف کردند که بدون کمک یک طرح جامع یا پیکره‌ی مدیریتی در مقیاس‌های گوناگونی ساخته و پرداخته شدند.
این جنبش‌ها با ایجادِ فرصت مشارکت مستقیم برای مردم در خلق فضاهای عمومی به عنوان بستری برای بازنمایی اجتماعی و سیاسی نقش مهمی ایفا کرده‌اند. آنها مشارکت همگانی را تبدیل به وسیله‌ای کردند برای شناخت داده‌ها و ارزش‌های جمعی و ساخت تصویری فراگیر از هر آنچه فضای عمومی را شکل می‌دهد و تعلق آنها را دوباره به مکان رقم می‌زند. گرچه این مداخلات اغلب زیر چترِ«غیرمُجاز» جوانه می‌زنند ولی گه‌گاهی با پرورش مستمر، آزمون و خطا و فراخوان اراده‌ی جمعی این جوانه‌ها به درختانی «مُجاز» تبدیل می‌شوند و به رشد خود ادامه می‌دهند.
این کارگاه در۴ جلسه، تاریخ شهرسازی مشارکتی و مداخلات شهریِ پایین به بالا را مرور می‌کند و به روششناسی شهرسازی نوین می‌پردازد. این کاوش در دو قالب زیر ریشه‌یابی می‌شود و با تمرین‌های هفتگی همراه است:
۱. آشنایی با رویکردهای طراحی در پروژه‌های پایین به بالا و جنبش‌های شهری مشارکتی
• تعریف شهر از نگاه نظریه شبکه‌ی کنش‌گر (Actor Network Theory)
• معرفی و شناخت شاخه‌های شهرسازی نوین: از شهرسازی تصاحبی تا تاکتیکی و ترکیبی (Occupy to Hybrid Urbanism)
• تاریخ و تحلیل مداخلات شهری از رومی‌ها تا اعتراضات پارک گزی در ترکیه
۲. آشنایی با روند شکل‌گیری پروژه‌های تاکتیکی شهری و تغییر نقش معماران، شهرسازان و طراحان
• ساختارشناسیِ «مکانِ مجال» یا نامکان‌های شهری (Void Typology)
• روششناسی تحقیق مشارکتی ـ اجرایی (Participatory Action Research Method)
• مکانیزم‌های شبکه‌سازی و پیش‌برد پروژه
مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار می‌باشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب