«سیاست رادیکال»، «مبارزهی انقلابی»، «پیکار طبقاتی»، یا حتی «انقلاب»، اینها بازیها و اصطلاحاتی هستند که امروزه بار دیگر بر سر زبانهایند؛ اما نه فقط از سوی محافل کوچک روشنفکری یا گروههای مبارز دانشجویی بلکه از سوی مردمانی که بیآنکه بدانند، یا شاید حتی بخواهند خود را در میانهی کارزار مییابند: کارزار جنگ علیه دولت، پلیس، کارفرما، رئیس، شرکت، کمپانیهای بینالمللی، نیروهای امنیتی، یا حتی ارتشهای اشغالگر خارجی. آنان مردان و زنانیاند که به واسطهی ضرورت اقتصادی یا فشار اجتماعی، و نهایتا وفاداری به حقیقت و کرامت انسانی و همراهی با دیگر مردمان پا به میدان نهادهاند. آنان برای درک و بیان بهتر وضعیت خویش به این واژهها توسل میجویند، برای مشخص ساختن وضعیت و خواستههای مبارزهی جمعیشان.
بدینسان است که به ناگهان واژهای چون «انقلاب» که تا چندی پیش مفهومی ناشناخته، مضموم، جعلی و توخالی به نظر میرشید برای همین مردمان به مهمترین واقعیت زندگی روزمرهشان بدل میشود. ازین رو پرداختن به چالشهای سیاست رهاییبخش، خود نه فقط تلاشی نظری و فکری بلکه جزئی ضروری از مبارزه، خودآگاهی، سامانیابی مردمانی است که میکوشند خود را رها، مستقل و توانمند سازند.
کتاب بازخوانی سیاستهای رادیکال: علتهای رهاییبخشی معاصر به قلم پیتر دی.توماس تلاشیست گسترده برای شناخت ریشهها و شکلهای گوناگون فرایند رهاییبخشی. او در این مسیر با انبوهی از رخدادها و تجربهها، نظریهها و نامها، و کتابها و جریانها درگیر میشود که به واسطهی غنای مباحث کتابش بخش وسیعی از تجربههای انقلابی یکصد سال گذشته را در بر میگیرد. توماس میکوشد با توسل به نظریهی قدیمی ارسطو درباب علتهای چهارگانه توصیفی چندوجهی و غیرتقلیلگرا از مبارزهی رادیکال به دست دهد. چهار فصل اصلی کتاب او به بررسی دقیق و مفصلِ هدف یا غایت، محتوا یا سرشت، روش یا شیوهی عمل، و نهایتا شکلهای سامانیابی مبارزهی رهاییبخش اختصاص دارد.
به قیاس معمول این روزها-که ناشی از وضعیت ادغام/انزواییست که ما در چهل سال گذشته گرفتارش بودهایم و تحلیلش نیازمند بحثی جداگانه است- در کتاب توماس چندان نشانی از تجربههای ما، انقلاب ۵۷ و خیزشهای پس از آن به چشم نمیخورد. اما دقیقا به همین دلیل است که مضمون بحث ما چیزی فراتر از صرف قرائت کتاب توماس و توصیف و نقد آرای او خواهد بود. نکتهی اصلی برای ما، همچون برای هر جامعه یا مردمی که درگیر سیاست رهاییبخشاند، مشخص ساختن و درک بهتر وضعیت خودمان، متصل ساختن آن به تجربههای موفق و ناموفق روزگاران گذشته، و مرتبط ساختن آن با سایر مبارزات دوران معاصر است. کتاب توماس در این مسیر مسلما راهنمایی مفید و مؤثر است که به بحث ما جهت میبخشد. اما نکتهی اصلی همچون همیشه، گره زدن تجربهی یکتای اینجا و اکنون ما به افقهاییست که رو به سوی حقیقت کلی دارند.
مدرسهی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار میباشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب