تولد سوژه‌ی انقلابی از منظر نیچه و دلوز

نیچه از متفکرانی است که با مفاهیمی چون نهیلیسم، همچنان امکان می‌دهد تا به اینجا و اکنون‌مان بیندیشیم. به زعم او نه تنها سراسرِ تاریخ عرصه‌ی فعلیتِ جلوه‌های مختلفِ نیهیلیسم است، بلکه به شکلی پیشگویانه زمانه‌ی ما اوج این ماجرا است. او از دوره‌ای سخن می‌گوید که خدا و ارزش‌های دینی سیطره داشتند، و پس از آن دوره‌ای که انسان و ارزش‌های انسان محورانه مرکز عالم شدند، که این‌ها خود دو سنخِ مختلفِ هیچ‌انگاری‌اند. اما نهایتاً از زمانه‌ی غیاب و کسوف هرگونه خواست و آرمان می‌گوید، زمانه‌ و عصر واپسین انسان‌ها، زمانه‌ی ما، عصرِ «انهدامِ بی‌کنشانه». عصری عاری از هر گونه ارزش و خواست که مشخص نیست تا کی دوام خواهد داشت.

در این جلسات علاوه بر گفتن از زمانه‌ی عسرتی که در آن گیر افتاده‌ایم، تلاش می‌کنیم از طریق سوژه‌ی سیاسیِ نیچه‌ای دلوزی به راهی برای گریز نیز بیندیشیم؛ سوژه‌ای که به نظرمان هم حاوی امکان‌های ویژه و بی‌سابقه‌ای‌ برای گریز از وضع کنونی‌ است و هم حاوی پتانسیل‌هایی نو برای دیگربار احیا و صورت‌بندی کردن سوژه‌ی انقلابی. پتانسیل‌های ویژه‌ی این سوژه را می‌بایست از یک سو در تمایز با سوژه‌ی انقلابی مرسوم فهم کرد و از دیگرسو در تقابل قاطع‌اش با سوژه‌ی آری‌گوی پست‌مدرن، سوژه‌های آری‌گو به جهان و وضع موجود. به منظور درک سوژه‌ی سیاسی مورد نظرمان، در طی این دوره سفری مفهومی را طی خواهیم کرد، سفری که در ایستگاه‌های مختلفش به سراغ مصادیق مختلف هنری نیز می‌رویم: از بلاتار گرفته تا ساموئل بکت و اورسن ولز، از مانی حقیقی گرفته تا سینماگر ایرانیِ دیگری که تنها یک فیلم ساخته به نام درساژ، که هر آنچه در جلسات درباره‌ی تولد سوژه‌ی انقلابیِ نیچه‌ای دلوزی گفته‌ایم در آن بازیافته و صورت‌بندی خواهیم کرد.

جلسه‌ی اول: عصر واپسین انسان‌ها و سیطره‌ی انهدام بی‌کنشانه

جلسه‌ی دوم: ویران‌گریِ کنش‌گرانه‌ی خود به منزله‌ی اساسِ سوژه‌ی سیاسی

جلسه‌ی سوم: نه سوژه‌ی محافظه‌کارِ پست مدرن، نه سوژه‌ی انقلابیِ مرسوم

جلسه‌ی چهارم: بُدو گُلسا: تولد سوژه‌ی انقلابی در فیلم سینمایی «درساژ»