سیکا سعدالدین - تاریخ اجتماعی سیاسی حکومت‌داری در خاورمیانه؛ ۱-از عهد باستان تا امپراتوری‌های ترکی-ایرانی

تاریخ اجتماعی سیاسی حکومت‌داری در خاورمیانه؛ ۱-از عهد باستان تا امپراتوری‌های ترکی-ایرانی

  • تاریخ شروع: ۸ خرداد ۱۴۰۳
  • روزهای: سه‌شنبه
  • ساعت: ۱۰:۳۰-۱۲:۳۰
  • تعداد کل جلسات: ۸
  • دوره به صورت: آنلاین و حضوری

بررسی نظام حکومت‌داری در خاورمیانه از دوره‌ی باستان تا دوره‌ی معاصر، مستلزم شناخت دستگاه دیوانی امپراتوری‌های گوناگون و ساز وکار و میزان تأثیرگذاری هریک از این دیوان‌ها (وزارتخانه‌ها) در دوره‌های مختلف است. دغدغه‌ی اصلی این درس‌گفتار، بازتعریف و بررسی نقش پادشاه در اداره‌ی حکومت در هریک از این امپراتوری‌ها در ادوار گوناگون، به دور از هرگونه پیش‌قضاوتی است. تلاش می‌کنیم تصور نادرست از نقش پادشاه به عنوان حاکم قَدَر قدرتی که به هیچ نهاد و دستگاه دیوانی پاسخگو نبوده را ساختارشکنی کنیم و نشان دهیم که وزرا مجریان صرف اجرای اوامر ملوکانه نبوده‌اند.

 

در این درس‌گفتار که دو دوره به طول خواهد انجامید، تاریخ حکمرانی امپراتوری‌های مختلف خاورمیانه از جمله امپراتوری‌های مختلف ایران را از منظر نحوه‌ی اداره‌ی کشور توسط حکومت و میزان نقش نهادهای مختلف آن، بررسی می‌کنیم تا نشان دهیم تا چه اندازه تصورِ نامحدود و بی‌قید و شرط بودنِ قدرت پادشاه در اداره‌ی کشور، درست و یا نادرست بوده است. این دوره می‌تواند برای دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی رشته‌های تاریخ، علوم سیاسی، و مطالعات منطقه‌ای مفید باشد.

 

جلسه‌ی نخست: مقدمات/ مبانی نظری پژوهش تاریخ سیاسی و اجتماعی (مفهوم تاریخ، بررسی حکومت از نظر نحوه‌ی کسب قدرت، مشروعیت، ایدئولوژی حکومت، دستگاه دیوانی و اداری، نیروی نظامی)
جلسه‌ی دوم: حکومت‌های خاورمیانه در عهد باستان (تمدن بین‌النهرین، حکومت‌های ایران و مصر پیش از اسلام)
جلسه‌ی سوم و چهارم: حکومت‌های اعراب (شبه‌جزیره‌ی عربستان، خلافت شامل امویان و عباسیان)
جلسه‌ی پنجم: حکومت‌های شیعی (فاطمیان مصر، آل بویه)
جلسه‌ی ششم، هفتم و هشتم: حکومت‌های ایرانی-ترکی (غزنویان، سلجوقیان، بحثی مختصر راجع به مغول‌ها)

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.