روزبه فرازمند - اخلاق مواجهه در سینمای مستند

اخلاق مواجهه در سینمای مستند

  • تاریخ شروع: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰
  • روزهای: سه‌شنبه‌
  • ساعت: ۱۹-۲۱
  • تعداد کل جلسات: ۸
  • دوره به صورت: آنلاین و حضوری

اخلاق در معنای سنتی خود ما را ملزم به پیروی از اصول پیشینی‌ای می‌کند که در موقعیت‌های مختلف راهنمای اعمال ما هستند. از طرفی هنر اعمالی می‌طلبد که با تخطی از هر اصل پیشینی‌ای، با گسست از وضعیت موجود به دنبال خلق اثری خودآئین است. به این ترتیب آیا هنر و اخلاق قطب‌های مخالف هم نیستند؟

 

شاید این مسئله در طی فرآیندِ خلقِ هیچ اثر هنری‌ای بیشتر از فرآیند ساخت فیلم مستند ما را با خود درگیر نکند، چراکه فیلم مستند حاصل مواجه‌ای دیالکتیکی بین فیلم‌ساز و جهان است که در آن، فیلم‌ساز برای خلق امری نو گاهاً دست به تخطی از هر آئینی میزند که ضامن بقای وضع موجودِ جهان است و عواقبی ناخواسته در پی دارد. آیا این تخطیْ مواجهه‌ی فیلم‌ساز را به امری غیراخلاقی تبدیل نمی‌کند؟ یا به زبان مرسوم، آیا حقوق مشارکت‌کنندگان در فیلمِ مستندْ در فرآیندِ این مواجهه تضییع نمی‌شود؟

 

معمولاً در جواب این سؤال، به مسئولیتِ فیلم‌ساز و باید و نبایدهایی اشاره می‌شود که فیلم‌ساز ملزم به رعایت آنهاست؛ جوابی منطقاً محافظه‌کارانه در جهت حفاظت از چهارچوب اخلاقی/حقوقی‌ای که عملاً ضامن وضع موجود است و مستندسازی را به فرآیندی شبهه هنری تبدیل می‌کند که خلاقیت و آفرینش در آن تابع حد و مرزهای حقوقی و اخلاقی اند.

 

سعی ما در این دوره جستجوی اخلاقی است که از طرفی امر نو و خودآئین را قربانی اصولِ پیشینی نکند و از طرفی دیگر هر گونه وفاداریِ اخلاقی را در تضاد با خلق اثر هنری نبیند؛ اخلاقی جایگزین که در جستجوی رهایی و گسست از وضعیت تاریخیِ موجود است و تخطی در جهت آفرینش را مجاز می‌شمارد.

 

در این راستا به بررسی منابع مکتوب و فیلم‌های مستندی می‌پردازیم که امکان ظهورِ چنین اخلاقِ جایگزینی را برای مواجهه‌ی مستند‌ساز با جهان برای‌مان فراهم می‌کنند.

 

جلسه‌ی اول؛ اخلاق اکتیویستی ۱، با بررسی فیلمهای
Aileen Wuornos: The Selling of a Serial Killer, 1992
Aileen: Life and Death of a Serial Killer, 2003
ساخته‌ی نیک برومفیلد (Nick Broomfield)
جلسه‌ی دوم؛ اخلاق اکتیویستی ۲، با بررسی فیلم
The Good woman of Bangkok,1991
ساخته‌ی دنیس اروک (Dennis O’Rorke)
جلسه‌ی سوم؛ ‌اخلاق قربانی ۱، با بررسی فیلم
Molly & Mobarak, 2004
ساخته‌ی تام زوبریکی (Tom Zubricky)
جلسه‌ی چهارم؛ اخلاق قربانی ۲، با بررسی فیلم
Fire at Sea, 2016
ساخته‌ی جانفرانکو رزی (Gianfranco Rosi)
جلسه‌ی پنجم؛‌ حد و مرزهای نمایش ۱، با بررسی فیلم
Titicut follies, 1967
ساخته‌ی فردریک وایزمن (Fredrick Wiseman)
جلسه‌ی ششم؛ حد و مرزهای نمایش ۲، با بررسی فیلم
Grey Gardens, 1975
ساخته‌ی برادران مایزلس (Maysles Brothers)
جلسه‌ی هفتم؛ مواجهه با شر ۱، با بررسی فیلم
American Dharma, 2018
ساخته‌ی ارول موریس (Errol Morris)
جلسه‌ی هشتم؛ مواجهه با شر ۲، با بررسی فیلمهای
The Act of Killing, 2012
The Look of Silence, 2014
ساخته‌ی جاشوا اوپنهایمر (joshua oppenheimer)

 

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.