پژوهش در حوزهیِ کودکی برایِ جامعهیِ امروزِ ایرانی از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا کودکی نهتنها بخشی حیاتی از فرآیندِ شکلگیریِ هویتِ فردی و اجتماعی است، بلکه بازتابدهندهیِ چالشها و تحولاتِ کلان ِجامعه نیز است. با توجه به تأثیر سیاستها، نظامِ آموزشی و ساختارهایِ اجتماعی بر کودکان، بررسیِ تاریخی و تحلیلیِ مفهومِ «کودکی» میتواند درکِ بهتری از الگوهایِ تربیتی، نابرابریهایِ اجتماعی و سیاستهایِ فرهنگی ارائه دهد. در شرایطی که جامعهیِ ایرانی با مسائلی چون تحولاتِ سریع ِاجتماعی، تغییرات در نقش و شکلِ خانواده، و گسترش رسانههایِ نوین مواجه است، شناخت عمیقتر از روندهایِ تاریخی و عواملِ تأثیرگذار بر کودکی میتواند اهمیت داشته باشد.
«فضامندشدنِ کودکی در ایرانِ دورانِ پهلویِ اوّل» تلاش میکند تا به شیوهای تبارشناسانه و میانرشتهای، تحولاتِ کودکی در این دورهیِ تاریخی را بررسی کند. این چشم انداز، کودکی را نه بهعنوانِ امری صرفاً بیولوژیک، بلکه بهمثابهِ مفهومی فرهنگی و اجتماعی میکاود که تحتتأثیرِ قدرت، دانش و سیاست، شکل و معنا یافته است. در این راستا، تلاش شده است تا نقشِ دولت، خانواده و نظامِ آموزشی در تعریف و بازتولیدِ مفهومِ کودکی و پیوندِ آن با ایدئولوژیهایِ «پیشرفت» در دورانِ پهلویِ اوّل تحلیل شود.
این متن با استفاده از دیدگاههایِ مطالعاتِ فرهنگی و بهرهگیری از اندیشههایی نظیر میشل فوکو و فیلیپ آریس، تلاش دارد نشان دهد که مفهومِ کودکی در این دوره، همواره در پیوند با اهدافِ سیاسی-اجتماعی «دولتِ مدرن» تعریف شده است. مفاهیمی نظیر «کودک فرهنگی» و «فضامندشدن کودکی» در بسترِ تغییراتِ اجتماعی و شکلگیری دولت-ملت مدرن مورد بررسی قرار گرفته و چگونگی استفاده از آموزش برایِ نظمدهی به کودکان و تربیت آنها بهعنوانِ شهروندانِ مطلوبِ دولت مورد واکاوی قرار میگیرد.
این پایاننامه با تمرکز بر گفتمانهایِ غالب در دورهیِ رضاشاه، به تأثیر قدرت بر فضاهایِ زیستی کودکان، از خانواده تا مدرسه، و شکلگیریِ سیاستهایِ تربیتی مدرن میپردازد. کودکی، همچون آینهای، بازتابدهندهیِ پیچیدگیهایِ اجتماعی، فرهنگی و سیاسیِ آن دوران بوده و تحلیل آن میتواند دریچهای برایِ فهمِ بهترِ تاریخ ِمعاصرِ ایران باشد.
دربارهی نویسندهی رساله:
شایان محمدی، متولدِ ۱۳۷۴، دانشآموختهیِ رشتهیِ جامعهشناسی و مطالعاتِ فرهنگی از دانشگاهِ علامه طباطبایی و دانشجویِ دکتریِ مردمشناسی در دانشگاهِ تهران است. او با علاقهمندی به پژوهش در حوزههایِ فرهنگی و اجتماعی، بهویژه مطالعاتِ کودکی، سیاستگذاریِ فرهنگی و مطالعاتِ دولت فعالیت میکند. پایاننامهیِ کارشناسی ارشد او به بررسی تحولاتِ کودکی و دولت در دورانِ پهلویِ اوّل پرداخته است. همچنین او تجربهیِ مشارکت در انجمنهایِ علمی، همکاری در نشریاتِ فرهنگی و مدیریت پنلهای تخصصی را دارد.
مدرسهی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار میباشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب