هنر در گفتگو / نشست با هنرمندان امروز؛ گفتگوی هلیا همدانی با پرستو فروهر

هنر در گفتگو / نشست با هنرمندان امروز؛ گفتگوی هلیا همدانی با پرستو فروهر

  • تاریخ: ۴ مرداد ۱۴۰۴
  • شنبه
  • ساعت: ۱۹-۲۱
  • آنلاین

پرستو فروهر (متولد ۱۳۴۱ در تهران) هنرمند ایرانیِ ساکن آلمان است که از سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱) در آن کشور زندگی و فعالیت می‌کند. او از ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۹ (۱۹۸۴–۱۹۹۰) در دانشکده‌ی ‌هنرهای زیبای تهران تحصیل کرد و از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۳ (۱۹۹۲–۱۹۹۴) دوره‌ی تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه هنر و طراحی اوفن‌باخ گذراند.

 

فروهر بین سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۹ (۱۹۹۵–۲۰۰۰) عضو بنیان‌گذار پروژه‌ی هنری «فارات‌هاله» در اوفن‌باخ بوده و در طی فعالیت حرفه‌ای خود بورسیه‌ها و اقامت‌های هنری معتبری دریافت کرده است، از جمله بورسیه‌ی بنیاد فرهنگی ایالت هِسِن (۲۰۰۱)، بنیاد «کونست‌فوندس» آلمان، بنیاد «کونست‌لِرهاوس شلوس بالمورال» در باد اِمز (۲۰۰۴)، مرکز هنری «گِرتروود» در ملبورن (۲۰۰۵)، اقامت هنری در رم توسط بنیاد «ویلا ماسیمو» (۲۰۰۶)، و بورس تبادل فرهنگی ایالت برلین برای سفر به استانبول (۲۰۰۷).

 

آثار فروهر بازتابی از انتقاد صریح او به نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران است که به‌ویژه با مضامین هویت، فقدان، و خشونت حکومتی درهم تنیده شده‌اند. مرگ پدر و مادرش، داریوش و پروانه فروهر، که از فعالان سیاسی منتقد حکومت بودند و در جریان قتل‌های زنجیره‌ای دهه‌ی ۷۰ به قتل رسیدند، نقش بنیادینی در شکل‌گیری نگاه هنری او ایفا کرده است. فرم پروانه که در آثارش بارها تکرار شده، هم به نام مادرش (پروانه) اشاره دارد و هم استعاره‌ای از زندگی‌های سلب‌شده و سرکوب‌شده در ایران معاصر است. در مجموعه‌ای از آثارش که به حادثه‌ی بازداشتگاه کهریزک در سال ۱۳۸۸ می‌پردازد، او از نماد پروانه برای بیان رنج و خشونت سیستماتیک استفاده کرده است.

 

در سال ۲۰۱۲، فروهر جایزه‌ی «سوفی فون لا روش» از شهر اوفن‌باخ را دریافت کرده و در سال ۲۰۱۵ در فلوشیپ هنری «مرکز برودسکی» در دانشگاه «راتگرز» (نیوجرسی) شرکت داشته است. او در سال ۲۰۱۷ در اقامت هنری «کرتست‌تورم» در شهر «اشتاین آم راین» (سوئیس) حضور داشت، از ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ استاد برنامه‌ی پژوهشی هنرهای تجسمی در دانشگاه هنر «ماینتس» بود و در سال ۲۰۲۲ به‌عنوان حامی رویداد «روزهای تبعید» در فرانکفورت برگزیده شد.

 

زبان تصویری فروهر در نگاه نخست شاعرانه، خوش‌رنگ و زیبا به‌نظر می‌رسد؛ اما در لایه‌های زیرین، به بی‌رحمی، سرکوب، و درد می‌پردازد. او از عناصر هنرهای سنتی ایرانی مانند خطاطی اسلامی و نگارگری بهره می‌برد تا نشان دهد چگونه زیبایی‌های فرهنگی می‌توانند گاه به لاپوشانی سرکوب فردیت و تحمیل هویت استاندارد تبدیل شوند. فروهر با رسانه‌های گوناگون از جمله چیدمان‌های مکان محور، انیمیشن، نقاشی دیجیتال، عکاسی و طراحی به خلق آثارش می‌پردازد. آثار او جنبه‌ی خودزندگی‌نامه‌ای دارند و در عین حال مسئله‌‌ی شهروندی، مهاجرت، و سیاست را در بستر جهانی مورد بررسی قرار می‌دهند.

 

او نمایشگاه‌های انفرادی در مکان‌هایی چون مرکز فرهنگی «استاوانگِر» (نروژ)، گالری طراحان آزاد(تهران)، موزه‌ی «هامبورگر بانهوف» (برلین)، بنیاد مرتز در تورین و موزه‌ی لایتن‌هاووس در لندن برگزار کرده است. همچنین در نمایشگاه‌های گروهی متعددی در هلند، اتریش، ترکیه، ایالات متحده، و استرالیا شرکت داشته است. آثار او در مجموعه‌های دائمی موزه‌ی «کوئینزلند» (استرالیا)، «بلوِدر» (وین)، موزه‌ی ایالتی «بادِن» (کارلسروهه)، موزه‌ی هنر مدرن فرانکفورت، و مجموعه‌ی هنری بانک «دویچه» نیز نگهداری می‌شود. فروهر همچنین در فستیوال‌ها و بینال‌های معتبری از جمله پنجمین بینال مسکو و هفتمین بینال گوتبرگ در ۲۰۱۵، چهارمین بینال ماردین در ۲۰۱۸ و سه‌سالانه گنگوون در جمهوری کره در ۲۰۲۴حضور داشته است.

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.