فرشاد توکلی - موسیقی‌دان درباری و اخلافش؛ مدرنیته و مسأله‌ی شأن در موسیقی ایران ۱- واساخت شأن هنری در موقعیت‌ها و ذهنیت‌ها: در باب روش

موسیقی‌دان درباری و اخلافش؛ مدرنیته و مسأله‌ی شأن در موسیقی ایران ۱- واساخت شأن هنری در موقعیت‌ها و ذهنیت‌ها: در باب روش

  • تاریخ شروع: ۱۳ آبان ۱۴۰۲
  • روزهای: شنبه
  • ساعت: ۱۰-۱۲
  • تعداد کل جلسات: ۶
  • دوره به صورت: آنلاین و حضوری

موضوع این سلسله درس‌گفتارها، در وهله‌ی نخست، فهمِ روش‌مندِ تجربه‌ی «موسیقی‌دان ایرانی» از مدرنیته و، در وهله‌ی دوم، به دست دادنِ روایتی از آن است. در دوره‌ی نخست با به بحث گذاشتن مبانی روش‌شناختی این تحقیق، تلاش می‌کنیم به یک ساختار نظری کلی دست یابیم تا بتوان در دوره دوم، در ابتدا به سروقت موسیقی‌دانان درباری دوره‌ی قاجار رفت و سپس اخلاف‌شان را، در چشم‌اندازی تاریخی که این روش به دست می‌دهد، تا به امروز رصد کرد.

 

روشن است که اگر صرفاً «روایتْ» موضوع و هدف کار باشد، از بسیاری راه‌ها جز آنچه در این درس‌گفتارها به کار گرفته می‌شود،‌ می‌توان به این هدف رسید: می‌توان، با استناد به اسناد تاریخی، در قالب یک بررسی تاریخی این تغییرات را نشان داد و یا، با بررسی آثار موسیقایی، صرفاً در شکلی از سبْک‌شناسی آن را مستند کرد و یا، با بیان شکلی از یک تاریخِ اجتماعیِ موسیقی، آن را در چشم‌اندازی اجتماعی واکاوید و یا راه‌ها و روش‌های دیگر را برای این هدف به کار گرفت. با این همه در این درس‌گفتارها قصد داریم رویکردی متفاوت از مطالعه‌ی تاریخی را به کار ببندیم.

 

روش و مسیری که در این ‌درس‌گفتارها به کار برده و پیموده می‌شود نوعی مطالعه‌ی تاریخی است که می‌کوشد در قدم اول، از مسیر برساختِ زیربنایی نظری، ابزار و مؤلفه‌هایی فراهم کند که مطالعه‌ی تاریخی در زمانی (Diachrony) و هم‌زمانی (Synchrony) موضوع را به‌طور توأمان فراهم سازند، و در قدم دوم از طریق این مؤلفه‌ها، چگونگی مدرن شدن موسیقی‌دان ایرانی را، در قالب نوعی سبْک‌شناسی، روایت کند. در طول شش جلسه‌ی دوره‌ی اول می‌کوشیم ابتدا به فهم مشترکی در باب اصول کلی روش برسیم، سپس، بخش مهمی از مبانی روشی را با یکدیگر به بحث بگذاریم که مشخصاً به «واساخت شأن هنری» در موقعیت‌ها و ذهنیت‌ها اختصاص می‌یابد.

 

شرکت‌کنندگان این دوره به شناختی نسبی از ردیف و تاریخ معاصر موسیقی ایران نیاز دارند و از آنها انتظار می‌رود طی دوره در مباحث شرکت کنند و به گفتگو بپردازند. همچنین لازم خواهد بود برخی منابع ارائه شده را پیش از برگزاری جلسات مطالعه نموده و در برخی موارد به شکل کارگاهی مطالبی را به صورت نوشته به رشته‌ی تحریر در آورند.

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.