مرتضی عابدینی‌فرد -تاریخ مختصر موسیقی غرب؛ ۱- از قرون وسطی تا رنسانس

تاریخ مختصر موسیقی غرب؛ ۱- از قرون وسطی تا رنسانس

  • تاریخ شروع: ۲ بهمن ۱۴۰۰
  • روزهای: شنبه‌
  • ساعت: ۲۰-۲۲
  • تعداد کل جلسات: ۶
  • دوره به صورت: آنلاین

هدف برگزاری مجموعه دوره‌های «تاریخ مختصر موسیقی غرب» آشنایی با سبک‌های متنوع موسیقی غربی در قرون مختلف و زیبایی‌شناسی مرتبط با آن است. در بررسی موسیقی هر دوره‌‌ی تاریخی، تلاش می‌کنیم رابطه‌ی تنگاتنگ آن با اندیشه‌های معاصرش را نیز از نظر بگذرانیم. از این رو، تمرکزمان نه بر ارائه‌ی تاریخی مفصل، بلکه بر گزارشی کلی از جریان‌های اصلی موسیقایی در حوزه‌ی سبک و همچنان تحولات مفهومی و فلسفی همراه با آن خواهد بود. در این جلسات، ابتدا به توضیح مفاهیم و عناصر اساسی موسیقی، از قبیل ملودی، ریتم، بافت، هارمونی، و غیره خواهیم پرداخت و سپس از دانش متکی به این مفاهیم استفاده خواهیم کرد تا تاریخ تحول و دگرگونی سبک‌های مختلف موسیقی در غرب را تشریح کنیم.

 

در دوره‌ی نخست این مجموعه به تاریخ موسیقی غرب از قرون وسطی تا پایان دوره‌ی رنسانس خواهیم پرداخت. در ابتدای این بخش که قرون ششم تا شانزدهم میلادی در اروپای غربی را در برمی‌گیرد، اشاره‌ای گذرا به اهمیت اندیشه‌های یونان باستان در حوزهی موسیقی خواهیم داشت. گرچه اثبات اینکه موسیقی یونان باستان عملا چه تأثیری بر موسیقی غرب گذاشته کار دشواری است و فقط با حدس و گمان‌های نظری می‌تواند توضیح داده شود، تأثیر اندیشه‌‌ی موسیقی یونان باستان بر کل تاریخ موسیقی غربی را با چشمان غیر مسلح هم می‌توان مشاهده کرد. از این جهت اشاره‌ای هر چند مختصر به شأن و اهمیت موسیقی در زندگی و فلسفهی یونانیان باستان مهم است.

 

پس از آن، به شکل‌گیری کرد و کار موسیقایی در قرون وسطی و اهمیت آن در کل تاریخ موسیقی غرب می‌پردازیم. تمرکز مان در بررسی موسیقی قرون وسطی بر سه موضوع خواهد بود:

 

۱- تکوین و تدوین مجموعه‌ای از نغمات که هم مبنای عملی و نظری موسیقی قرار گرفت و هم بر تعریف مفهوم آهنگسازی تاثیر گذاشت.
۲- شکل‌گیری تدریجی موسیقی چندصدایی با اصول و قواعد مخصوص به خود در قرون مختلف.
۳- اختراع و تکامل نت‌نویسی و تاثیر آن بر بسیاری از ارکان اساسی موسیقی غربی.

 

در پایان، شرحی از موسیقی دورهی رنسانس را که موسیقی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ اروپای غربی را در بر می‌گیرد ارائه می‌دهیم و اهمیت این دو قرن را از منظر سه تحول مهم که با یکدیگر در ارتباط اند، بررسی خواهیم کرد:

 

۱- اهمیت روزافزون موسیقی سکولار در کنار موسیقی آئینی و دینی.
۲- توجه بیش از پیش به عنصر لذت در تولید موسیقی.
۳- شکل گیری نوعی رئالیسم موسیقایی که گرچه در اواخر این دوران شدت گرفت، زمینه‌های تحولات بعدی در قرون هفدهم و هجدهم را به وجود آورد.

 

برای شرکت در این کلاسها هیچگونه آشنایی پیشین با موسیقی غربی یا تسلط بر هیچکدام از مهارت‌های مربوط به موسیقی چون نوازندگی، تئوری و غیره ضروری نیست. امید آن است که این سلسله‌مباحث موجب شود شرکت‌کنندگان علاقه‌مند بتواند با صداهای متنوع و گاه بسیار ناآشنای سنت‌های موسیقایی جهان غرب بیشتر مأنوس شوند و از این دریچه با اهمیت هنر موسیقی در فرهنگ و تمدن غرب آشنایی بیشتری پیدا کنند.

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.