بازخوانی مکتوبات؛ جلسات متن‌خوانی پژوهش‌هایی در علوم انسانی

«بازخوانی مکتوبات» قصد دارد عرصه و فضایی خلق کند تا بتوان بر برخی پژوهش‌هایی که طی سال‌های اخیر در زمینه‌ی علوم انسانی به زبان فارسی تألیف یا ترجمه شده‌است نور افکند. با وجودی که اکنون درباره‌ی اساسی‌ترین مسائل اجتماعی و تاریخی با فقر نسبی پژوهش‌های نظام‌مند، انضمامی و انتقادی مواجهیم، برخی پژوهش‌ها توان برقراری نسبتی معنادار با فضا-زمان «ما» را یافته‌اند و به دنبال خلق کردن آثاری هستند که به میانجی آن جریان اندیشه همچنان و علی‌رغم محدودیت‌ها به حیات خود ادامه می‌دهد.

در این مجموعه جلسات، به سراغ پژوهش‌هایی خواهیم رفت که با پرسش‌هایی معین و معطوف به لحظه‌ی اکنونی که بستر جغرافیایی تاریخی‌شان در برابر آنها نهاده است، آغازیده‌اند. این آثار بی‌آنکه لزوماً در چارچوب صلب دانشگاه گرفتار آمده باشند از غنای آکادمیک برخوردارند. در این جلسات قصد داریم با هم به سراغ فرایند تولید هر پژوهش رفته و بار دیگر با مواد تحلیلی آن، مسائلی که پیش رو نهاده، و روش و نظامی که مؤلف برای پاسخ‌گویی به این مسائل سامان داده است مواجه ‌شویم. تلاش می‌کنیم در قالب جمع‌خوانی، به میانجی گفتگوی جمعی و مواجهه‌ی انتقادی با هر اثر، پرسش‌هایی از دل آن بیرون بکشیم که ورای مرزها و محدودیت‌های هر پژوهش، امکان تخیل درباره‌ی دیگر مسائل در پیوند با آن و طرح دیگر موضوعات مغفول مانده پدید آید.

در لیست اولیه‌ی «بازخوانی مکتوبات» دوازده کتاب را برگزیده‌ایم که در سه گروه طبقه‌بندی شده‌اند: جنسیت، اقتصاد سیاسی، جنبش‌های اجتماعی. در نظر داریم هر ماه را به متن‌خوانی یک یا دو کتاب اختصاص دهیم؛ از اردیبهشت ۱۴۰۳ شروع کنیم و تا پیش از آغاز ۱۴۰۴ متن‌خوانی این آثار را به پایان بریم. برای هر یک از کتاب‌ها چهار جلسه در طی یک ماه در نظر گرفته شده است. سه جلسه‌ی نخست را به جمع‌خوانی اختصاص می‌دهیم که متناسب با هر اثر، گردانندگانی مسئولیت سامان دادن به بحث‌ها را بر عهده خواهند گرفت و در جلسه‌ی چهارم که برای همگان آزاد و رایگان است، و در صورت امکان با حضور مؤلف/مؤلفان و منتقد/منتقدان برگزار خواهد شد، به پرسش‌های برآمده از دل جمع‌خوانی و به تعمیق مسائل موجود در آثار خواهیم پرداخت.

اطلاعات مربوط به متن‌خوانی کتاب‌ها، به تدریج و به صورت جداگانه برای هر کتاب، در فضای مجازی و وب‌سایت مدرسه‌ی بیدار منتشر خواهد شد تا علاقه‌مندان از تاریخ برگزاری جلسات مطلع شوند و به موقع برای ثبت‌نام اقدام کنند. علاقه‌مندان به شرکت در سه‌جلسه‌ی نخست، موظفند پس از ثبت‌نام، حداقل بخش‌هایی منتخب از هر اثر را که از قبل معین خواهد شد، پیش از حضور در جلسات مطالعه و از آن طرح پرسش کرده باشند تا در جمع موضوع گفتگو قرار گیرد. حضور در این جلسات برای تمام علاقه‌مندان آزاد است و با دریافت شهریه‌ای اندک صورت می‌گیرد، لیکن به خصوص به دانشجویان علوم انسانی و کسانی که دغدغه‌ی کار پژوهشی دارند توصیه می‌شود.

گروه برنامه‌ریزی:
مهسا اسداله‌نژاد | المیرا بهمنی | علی چمن‌زاده | امیرحسین غلام‎‌پور | آتنا کامل | آیدین کیخایی | امیر گرایش‌نژاد | سیدمهدی یوسفی | * با تشکر ویژه از طراحان رااستودیو برای طراحی هویت بصری پروژه

جنسیت:

حجاب و روشنفکران | نوشین احمدی خراسانی
مردانگی ایرانی در اواخر قاجار و اوایل پهلوی | سیوان بالسلو
اقتصاد سیاسی اشتغال زنان؛ ایران ۸۷-۱۳۵۷| رکسانا بهرامی‌تاش و هادی صالحی‌اصفهانی
زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش؛ نگرانی‌های جنسیتی در مدرنیته‌ی ایرانی | افسانه نجم‌آبادی

اقتصاد سیاسی:

محیط مصنوع و شکل‌گیری کارگر صنعتی؛ تاریخ اجتماعی کار در صنعت نفت ایران ۱۳۲۰-۱۲۸۷| کاوه احسانی
خیز خام؛ کشاکش مستمندان و دیوان‌سالاران از ۱۳۰۹ تا ۱۳۲۰ در ایران | محمد مالجو
مواجهه با بیکاری در ایران (۵۶-۱۳۴۰)؛ امتناع از پذیرش، اختلال در بازنمایی | محمدجواد عبدالهی
کارگران بی‌طبقه؛ توان چانه‌زنی کارگران در ایران پس از انقلاب | علیرضا خیراللهی

جنبش‌های اجتماعی:

روستاییان و مشروطیت ایران | سهراب یزدانی
زندگی روزمره‌ی تهی‌دستان شهری | علیرضا صادقی
کنفدراسیون؛ تاریخ جنبش دانشجویان ایرانی در خارج از کشور ۵۷-۱۳۳۲ | افشین متین
کارگران و انقلاب ۵۷ | آصف بیات