تاریخ نو شعر قدیم؛ ۲-روان‌کاوی زبان و تاریخ فاجعه

تاریخ نو شعر قدیم؛ ۲-روان‌کاوی زبان و تاریخ فاجعه

  • تاریخ شروع: ۲۹ اردیبهشت
  • روزهای: دوشنبه
  • ساعت: ۱۸-۲۰
  • تعداد کل جلسات: ۶
  • دوره به صورت: آنلاین

بنا بر اعتبارات متعدد، دوره‌ی میانی شعر کلاسیک فارسی مهم‌ترین دوره‌ی تاریخ آن است. نامدارترین شاعران تاریخ شعر فارسی بین قرن‌های ششم تا نهم زیسته‌اند. اما این ایام، به‌جز مسائل ادبی و فرهنگی، در بردارنده‌ی برخی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز بوده‌ست. این مقطع را ما با پختگی شعر خراسانی زیر قلم و زبان عطار و مولانا، و تولد و سپس بلوغ درخشان سبک عراقی می‌شناسیم. اما آیا تمام سخن در خط و خال و طره‌ی معشوقکان شوخ و شیرین خلاصه می‌شود؟ چطور می‌شود واکنشی از این روح‌های حساس به آن هجمه‌ی خانمان‌سوز مغول، یا‌ از مسائلی همچون قحطی‌ها، شکنندگی اقتصادهای مبتنی بر کشاورزی یا از تغییرات پر آشوب سلاسل حاکمان در آن نشانی نباشد؟ اگر هست، کجاست که نشانی از آن در هزاران صفحه‌ی تحلیل و تفسیر از شعر این دوره دیده نمی‌شود؟

 

دوره‌ی دوم سلسله‌گفتار «تاریخ نو شعر قدیم» به قرون شش تا نهم اختصاص دارد. طی شش جلسه می‌کوشیم ظرائف تاریخی، سیاسی و اجتماعی این قرن‌ها را از عمیق‌ترین لایه‌های درونی شعرِ این عصر استخراج کنیم. این تلاش در حقیقت علاوه بر کندوکاوهای خاستگاه‌پژوهانه، نیاز به شنیدن صدای پنهان شعر دارد. اما ویژگی اصلی این صدای پنهان، این‌بار نه اشراقی و عرفانی بلکه بیشتر شبیه گفتار مراجع (آنالیزان) نزد روانکاو است. بنظر می‌رسد نقد راستین شعرِ گذشته، زمانی که این شعر خود را از تراز ادبیات به اسطوره برکشیده (یا فرو می‌کاهد)، ممکن نمی‌شود مگر از طریق روانکاوی آن. و اما روانکاوی شعر چه می‌تواند باشد؟!

 

 

 

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.