دکتر فرزان سجودی - مفاهیم بنیادی نشانه‌شناسی فرهنگی

مفاهیم بنیادی نشانه‌شناسی فرهنگی

  • تاریخ شروع: نیمه دوم مهر‌ماه ۱۳۹۹
  • روزهای: دوشنبه‌
  • ساعت: ۲۰ تا ۲۱
  • تعداد کل جلسات: ۵
  • دوره به صورت: آنلاین

نشانه‌شناسی فرهنگی شاخه‌ای از دانش فراگیر نشانه‌شناسی است که به بررسی پویایی و ایستایی فرهنگ‌ها، روابط بین‌فرهنگی و ترجمه، رابطه‌ی فرهنگ و طبیعت و مسائل تاریخ فرهنگ می‌پردازد. بدیهی است که در رویکردی نشانه‌شناختی به فرهنگ، فرهنگ نه مجموعه‌ای از سجایای اخلاقی و منش‌های رفتاری والا و پسندیده، بلکه یک نظام‌ پیچیده‌ی دلالتی است، شبکه‌ی درهم‌تنیده‌ای از متون و روابط بینامتنی که به واسطه‌ی عملکرد رمز‌گان‌ها و گفتمان‌ها ممکن شده‌اند. فرهنگ هم وجه اجتماعی دارد و هم وجه تاریخی و به خودی خود و در خود وجود ندارد و شکل‌گیری آن پیوسته حاصل وجود دیگری فرهنگی و روال‌های گسست و پیوستگی است. پویایی فرهنگ ناشی از نوعی کشمکش مستمر بین نیروهایی است که می‌خواهند فرهنگ را به سنت‌های فرهنگی همگن و تغییرناپذیر فروکاهند و گرایش به انجماد و ثبات دارند و نیروهایی که در مرزهای بین فرهنگی و در فرایند ترجمه عمل‌ می‌کنند؛ که برآشوبنده‌ اند و در همان حال سازنده‌ی فرهنگ. این‌ها موضوعاتی هستند که نشانه‌شناسی فرهنگی می‌کوشد تبیین کند و راهی به دریافتشان بگشاید. در این دوره که برای پنج جلسه تعریف شده است، ضمن بررسی مفاهیم بنیادی نشانه‌شناسی فرهنگی به نقد آن نیز خواهیم پرداخت. نقد اصلی ما بر این اساس است که پیوسته این امکان وجود دارد که به واسطه‌ی مفهوم “فرهنگ” تصویری همگن و کل‌گرا از جوامع انسانی داده شود و کشمکش‌های درونی آن‌ها به نفع مفهوم فراگیر هویت بخش فرهنگ، فرهنگ “ما” در برابر “دیگری” نادیده گرفته شود. به عبارت دیگر پرسش ما این است که آیا هیچ لحظه‌ای از ثبات و قطعیت در فرهنگ وجود دارد و یا ما پیوسته در هر “فرهنگ” نیز با “فرهنگ‌ها” روبرو هستیم.

 

 

مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت‌ خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.