آهنگسازان مکتب دوم وین در فضای فرهنگ آلمانی زبان و در جامعه‌ی فرهنگی وین در ابتدای قرن بیستم، یک تجلی رادیکال از مدرنیسم را در امتداد سنت رومانتیسیزم موسیقاییِ قرن نوزدهم به ظهور رساندند.
شونبرگ که خود منتقد ارزش‌های فرهنگی، احساسات سطحی‌گرایانه و فرهنگ مصرفی است، تلاش می‌کند با به چالش کشیدن استانداردهای حاکم بر شکل و مواد و مصالح مقبولِ موسیقی، زبان آن را به چیزی فراتر از ابزار ارتباط با مخاطب عامه بر کشد. از طرفی او با رویکردی خلوص‌گرایانه(puritanical)، نگرشی نو در معنویت هنر پیشه می‌کند و تلاش دارد از طریق فرایندهای نوین موسیقایی و در قالب زبانی ناشناخته و معماگونه، معنای موسیقایی دیگری تولید کند.
موسیقی شونبرگ آکنده است از نیروی محرکه‌ای که از کروماتیسم واگنری ناشی می‌شود و از سنت برامس در گسترش تماتیک بهره می‌برد. او از ساختاری که در آثار اولیه‌اش هنوز در محدوده‌ی تونالیته‌ی تریادی به سر می‌بردند فراتر می‌رود و با گذر از شیوه‌های اجتناب از تکرار نت‌ها در تسلسل هارمونی‌های مختلف شامل پنج یا شش نُت، به شیوه‌ی دوازده تُنی دست می‌یابد.
موسیقی دوازده تُنی آلبان بِرگ در شکل‌گیری ایده خیلی آزادانه عمل کرده است و در عین نظم‌دهی‌های گوناگون در درون سری، از عناصر تونال اجتناب نمی‌کند. آنتون وبرن در رویکردی افراطی‌تر، از طریق جایگزین کردن گسترشِ تماتیک، و کنارِ هم نهی عناصر در یک شبکه‌ی همگن که به شکلی دقیق و موجز از گروه‌بندی‌های دوازده نت و جایگشت‌هایشان تشکیل شده است، گونه‌ای از آهنگسازی ساختارگرایانه(structural) را بنیاد می‌نهد که بالاخص تأثیر به‌سزایی بر موسیقی نیمه‌ی دوم قرن بیستم می‌گذارد.
لازم به یادآوری است که شرکت در این کارگاه مستلزم تسلط نسبی بر خواندن پارتیسیون و آشنایی با تئوری موسیقی و هارمونی است.
در این دوره با تمرکز بر موسیقی شونبِرگ، بِرگ و وِبِرن، به معرفی و بررسی موسیقی مکتب دوم وین خواهیم پرداخت:
جلسه‌ی اول؛
– مقدمه‌ای بر مبانی زیبایی‌شناسی موسیقی شونبرگ با نگاهی تاریخی اجتماعی.
– بحث در باب چگونگی تجلی روح مدرنیته در موسیقی مکتب دوم وین.
(سخنران مدعو: هانی اشرفی)
– آغاز بحث تحلیلی درباره‌ی موسیقی شونبرگ با تکیه بر قطعه‌ی شب دگرسیماشده.
جلسه‌ی دوم؛
– سیر تحول زبان شونبرگ از دوره‌ی میانی کار او تا تثبیت سیستم دوازده تُنی، با تکیه بر قطعه‌ی پیرو در مهتاب و قطعات پیانویی اپوس ۳۳- آ و ب.
جلسه‌ی سوم؛
– بررسی تحلیلی موسیقی آلبان بِرگ با تکیه بر بخش‌هایی از قطعات سوئیت لیریک و اپرای وُیتسِک.
جلسه‌ی چهارم؛
– بررسی تحلیلی موسیقی آنتون وِبرن با بازخوانیِ مقاله‌ی «نمود زبان موسیقایی وبرن» از گئورگی لیگِتی و همچنین ارائه‌ی نگاهی تحلیلی به قطعه‌ی واریاسیون‌های پیانو اپوس ۲۷.
جلسه‌ی پنجم؛
– بررسی سیر تحول متریال، از منظر تکنیک و استتیک در آثار آرنولد شونبرگ و آنتون وبرن.
– تحلیل قطعاتی از مجموعه قطعات اپوس 11 و 19 از شونبرگ و واریاسیون‌های پیانو اپوس 27 از وبرن.
(سخنران مدعو: مهدی کازرونی)
مدرسه‌ی هنر و ادبیات بیدار، با همکاری متخصصان و هنرمندان فعالیت خود را از پاییز ۱۳۹۸ آغاز نموده.
۱۴۰۲ © تمامی حقوق متعلق به مدرسه بیدار می‌باشد
توسعه و اجرا الگر استودیو × طراحی استودیو انقلاب